Σύμφωνα με αυτή την εργασία απο τις απαντήσεις που δίνετε σε ερωτήσεις όπως τις παραπάνω, μπορεί να προβλεφθεί αν πιστεύετε στην θρησκεία ή όχι.
Το ζήτημα που εξετάζεται είναι αν η αναλυτική σκέψη αυξάνει την θρησκευτική δυσπιστία. Αυτό που ισχυρίζονται οι ψυχολόγοι ερευνητές είναι ότι πράγματι ένας απο τους πολλούς παράγοντες που επιρρεάζουν την θρησκευτική πίστη, είναι ο αναλυτικός τρόπος σκέψης.
Η θεωρία για την ανθρώπινη σκέψη λέει ότι υπάρχουν δύο διακριτές διαδικασίες για την επεξεργασία πληροφοριών οι οποίες αλληλεπιδρούν. Η μία είναι αυτό που ονομάζουμε ένστικτο ενώ η άλλη είναι η αναλυτική σκέψη. Ως γνωστόν η πρώτη υπάρχει σε όλα τα ζώα ενώ η δεύτερη είναι χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους.
Υιοθετούνται τρείς κύριες κατευθύνσεις για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Πρώτον εξετάζεται αν ατομικές διαφορές στην τάση για αναλυτική σκέψη συνεπάγονται αυξημένη θρησκευτική δυσπιστία. Δεύτερον αν με διάφορους, ακούσιους για το συμμετέχοντα, χειρισμούς της πειραματικής διαδικασίας (για παράδειγμα κάποιο οπτικό ερέθισμα) προκαλούνται ή ενθαρρύνονται τάσεις θρησκευτικής αμφισβήτησης. Τρίτον διαφορετικές νόρμες αξιολόγησης ανάλογα με το πολιτιστικό και θρησκευτικό υπόβαθρο των συμμετεχόντων.
Στο πρώτο πείραμα έλαβαν μέρος 179 Καναδοί προπτυχιακοί φοιτητές. Τους δώθηκαν ερωτήσεις όπως αυτές που υπάρχουν στο αρχικό τέστ. Είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε οι συμμετέχοντες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τον αναλυτικό τρόπο σκέψης και να μην δώσουν την διαισθητική απάντηση που είναι εύκολη και γρήγορη αλλά λανθασμένη. Στην συνέχεια τους δόθηκε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο σκοπό είχε να καταγράψει την θρησκευτική τους πίστη (για παράδειγμα αν πιστεύουν στο Θεό, αν προσεύχονται, αν συμμετέχουν στην εκκλησία κτλ). Το ερωτηματολόγιο χωρίστηκε σε τρεις ενότητες: Πίστη σε υπερφυσικά πλάσματα, εγγενής θρησκοληψία και διαισθητική θρησκευτική πίστη.
Απο αυτούς που απάντησαν σωστά στα προβλήματα, προκύπτει ότι υπάρχει αρνητική συσχέτιση και με τις τρεις νόρμες θρησκευτικότητας. (αναλυτικά οι αριθμοί παρατίθενται στην εργασία)
Στο δεύτερο πείραμα που σχεδιάστηκε, στους συμμετέχοντες έδειξαν μια φωτογραφία και στην συνέχεια τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν απο το 0-100 την πίστη τους στον Θεό. Οι φωτογραφίες ήταν τέσσερις και σε όσους έδειξαν την φωτογραφία απο το έργο του Robin Τhe Thinker (ο σκεπτόμενος) παρατηρήθηκε είχαν μικρότερο βαθμό θρησκευτικής πίστης.
Στο επόμενο πείραμα, δίνεται στους συμμετέχοντες μια πρόταση πέντε λέξεων (πχ: high winds the flies plane) και τους ζητείται αφαιρώντας μια λέξη να ξανασχηματίσουν πρόταση τεσσάρων λέξεων. (στο ίδιο παράδειγμα : the plane flies high). Στο πείραμα οι προτάσεις επιλέχθηκαν έτσι ώστε να περιέχουν τις λέξεις ανάλυση/αναλυτικός, αίτιο/λόγος, σκέψη, ορθολογικός, αναλογίζομαι. Παρατηρήθηκε στην συνέχεια ότι σε ερωτήματα που χρειάζονταν αναλυτική σκέψη, οι απόδοση των συμμετεχόντων βελτιώθηκε. Επιπλέον πριν απο αυτό το πείραμα, είχε ζητηθεί σε αυτή την ομάδα συμμετεχόντων να βαθμολογήσουν την θρησκευτική τους πίστη. Η ανάλυση έδειξε ότι ανεξαρτήτως βαθμού πίστης η απόδοση στο πείραμα δεν επηρεάστηκε σημαντικά.
Γενικά το πείραμα επαναλήφθηκε και με άλλες τεχνικές χειραγώγησης ώστε να ερεθιστεί η ορθολογική σκέψη των συμμετεχόντων και τα αποτελέσματα επαλήθευσαν ξανά τα προηγούμενα. Αυτό που αναφέρεται στην συνέχεια της εργασίας είναι ότι προφανώς τα ευρήματα της έρευνας πρέπει να αξιολογηθούν με προσοχή και ενδέχεται να δέχονται παραπάνω απο μια ερμηνεία. Παρόλλα αυτά η υπόθεση ότι η αναλυτική σκέψη, που βρίσκεται πίσω απο κάθε πειραματική χειραγώγηση για την ενεργοποιήση της, εξηγεί όλα τα ευρήματα της έρευνας σε ένα ενιαίο πλαίσιο.
Τίθεται το ερώτημα σε ποιό ακριβώς στάδιο της αναλυτικής σκέψης επηρεάζεται η θρησκευτική πίστη. Κλείνοντας στην έρευνα τονίζεται ότι αφενός η αναλυτική σκέψη δεν είναι η μόνη αιτία θρησκευτικής δυσπιστίας και αφετέρου ότι το συμπέρασμα δεν είναι καταληκτικό. Θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω σε μεγαλύτερο όγκο συμμετεχόντων, ποικίλων δημογραφικών χαρακτηριστικών.
Το ζήτημα που εξετάζεται είναι αν η αναλυτική σκέψη αυξάνει την θρησκευτική δυσπιστία. Αυτό που ισχυρίζονται οι ψυχολόγοι ερευνητές είναι ότι πράγματι ένας απο τους πολλούς παράγοντες που επιρρεάζουν την θρησκευτική πίστη, είναι ο αναλυτικός τρόπος σκέψης.
Η θεωρία για την ανθρώπινη σκέψη λέει ότι υπάρχουν δύο διακριτές διαδικασίες για την επεξεργασία πληροφοριών οι οποίες αλληλεπιδρούν. Η μία είναι αυτό που ονομάζουμε ένστικτο ενώ η άλλη είναι η αναλυτική σκέψη. Ως γνωστόν η πρώτη υπάρχει σε όλα τα ζώα ενώ η δεύτερη είναι χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους.
Υιοθετούνται τρείς κύριες κατευθύνσεις για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Πρώτον εξετάζεται αν ατομικές διαφορές στην τάση για αναλυτική σκέψη συνεπάγονται αυξημένη θρησκευτική δυσπιστία. Δεύτερον αν με διάφορους, ακούσιους για το συμμετέχοντα, χειρισμούς της πειραματικής διαδικασίας (για παράδειγμα κάποιο οπτικό ερέθισμα) προκαλούνται ή ενθαρρύνονται τάσεις θρησκευτικής αμφισβήτησης. Τρίτον διαφορετικές νόρμες αξιολόγησης ανάλογα με το πολιτιστικό και θρησκευτικό υπόβαθρο των συμμετεχόντων.
Στο πρώτο πείραμα έλαβαν μέρος 179 Καναδοί προπτυχιακοί φοιτητές. Τους δώθηκαν ερωτήσεις όπως αυτές που υπάρχουν στο αρχικό τέστ. Είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε οι συμμετέχοντες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τον αναλυτικό τρόπο σκέψης και να μην δώσουν την διαισθητική απάντηση που είναι εύκολη και γρήγορη αλλά λανθασμένη. Στην συνέχεια τους δόθηκε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο σκοπό είχε να καταγράψει την θρησκευτική τους πίστη (για παράδειγμα αν πιστεύουν στο Θεό, αν προσεύχονται, αν συμμετέχουν στην εκκλησία κτλ). Το ερωτηματολόγιο χωρίστηκε σε τρεις ενότητες: Πίστη σε υπερφυσικά πλάσματα, εγγενής θρησκοληψία και διαισθητική θρησκευτική πίστη.
Απο αυτούς που απάντησαν σωστά στα προβλήματα, προκύπτει ότι υπάρχει αρνητική συσχέτιση και με τις τρεις νόρμες θρησκευτικότητας. (αναλυτικά οι αριθμοί παρατίθενται στην εργασία)
 |
| Robin's Τhe Thinker |
Στο δεύτερο πείραμα που σχεδιάστηκε, στους συμμετέχοντες έδειξαν μια φωτογραφία και στην συνέχεια τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν απο το 0-100 την πίστη τους στον Θεό. Οι φωτογραφίες ήταν τέσσερις και σε όσους έδειξαν την φωτογραφία απο το έργο του Robin Τhe Thinker (ο σκεπτόμενος) παρατηρήθηκε είχαν μικρότερο βαθμό θρησκευτικής πίστης.
Στο επόμενο πείραμα, δίνεται στους συμμετέχοντες μια πρόταση πέντε λέξεων (πχ: high winds the flies plane) και τους ζητείται αφαιρώντας μια λέξη να ξανασχηματίσουν πρόταση τεσσάρων λέξεων. (στο ίδιο παράδειγμα : the plane flies high). Στο πείραμα οι προτάσεις επιλέχθηκαν έτσι ώστε να περιέχουν τις λέξεις ανάλυση/αναλυτικός, αίτιο/λόγος, σκέψη, ορθολογικός, αναλογίζομαι. Παρατηρήθηκε στην συνέχεια ότι σε ερωτήματα που χρειάζονταν αναλυτική σκέψη, οι απόδοση των συμμετεχόντων βελτιώθηκε. Επιπλέον πριν απο αυτό το πείραμα, είχε ζητηθεί σε αυτή την ομάδα συμμετεχόντων να βαθμολογήσουν την θρησκευτική τους πίστη. Η ανάλυση έδειξε ότι ανεξαρτήτως βαθμού πίστης η απόδοση στο πείραμα δεν επηρεάστηκε σημαντικά.
Γενικά το πείραμα επαναλήφθηκε και με άλλες τεχνικές χειραγώγησης ώστε να ερεθιστεί η ορθολογική σκέψη των συμμετεχόντων και τα αποτελέσματα επαλήθευσαν ξανά τα προηγούμενα. Αυτό που αναφέρεται στην συνέχεια της εργασίας είναι ότι προφανώς τα ευρήματα της έρευνας πρέπει να αξιολογηθούν με προσοχή και ενδέχεται να δέχονται παραπάνω απο μια ερμηνεία. Παρόλλα αυτά η υπόθεση ότι η αναλυτική σκέψη, που βρίσκεται πίσω απο κάθε πειραματική χειραγώγηση για την ενεργοποιήση της, εξηγεί όλα τα ευρήματα της έρευνας σε ένα ενιαίο πλαίσιο.
Τίθεται το ερώτημα σε ποιό ακριβώς στάδιο της αναλυτικής σκέψης επηρεάζεται η θρησκευτική πίστη. Κλείνοντας στην έρευνα τονίζεται ότι αφενός η αναλυτική σκέψη δεν είναι η μόνη αιτία θρησκευτικής δυσπιστίας και αφετέρου ότι το συμπέρασμα δεν είναι καταληκτικό. Θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω σε μεγαλύτερο όγκο συμμετεχόντων, ποικίλων δημογραφικών χαρακτηριστικών.
It doesn't matter how beautiful your theory is, it doesn't matter how smart you are. If it doesn't agree with experiment, it's wrong.
Richard P. Feynman
Richard P. Feynman
Comments
Post a Comment